poniedziałek, 7 grudnia 2020

HAITI (zabawa na poważnie w odcienie skóry)/Caetano Veloso





Haiti (Zabawa 

w Odcienie skóry)

Caetano Veloso

Gilberto Gil


kiedy na zaproszenie wejdziesz na taras

fundacji casa 

de Jorge Amado*

by spojrzeć na szeregi 

czarnoskórych żołnierzy

trwa „wypłacanie karczycha”

czarnoskórym cwaniakom

złodziejom mulatom i innym

prawie białym

uderzanym jakby byli czarni


wychowanie poprzez przykład

„patrzcie wy tam, prawie czarni 

w tłumie czarnoskórych

i wy prawie biali ale tak samo biedni”


„jak można traktować 

w ten sposób czarnych, 

biednych i mulatów prawie białych 

i prawie czarnych (z nadania biedy) 


nieważne że

oczy świata patrzą teraz

na rozległy plac 

gdzie zakuwano (i bito) niewolników

dziś akurat chłopcy 

w mundurkach licealnych 

inscenizują batuque**

dzień parad marszowej samby

epickość narodu 

który ewoluuje i dojrzewa

przyciąga gapiów

czaruje i stymuluje


ale to bez znaczenia

(nic nie ma znaczenia):

ślad po domu plantatora

„mędrca szkiełko i oko”

nawet płyta Paul’a Simon’a

prawie nikt 

nie jest obywatelem

ani ci co bawią się na placu

ani tamci co zostali w domach


wyobraź sobie Haiti

pomódl się za Haiti

Haiti jest właśnie tutaj

i nie jest 


jeśli w TV pokażą

z bliska udawaną

panikę posła

przed głosowaniem 

ws. jakiegoś pozornego 

programu oświatowego

(szybki i łatwy i płytki)

który będzie stanowić 

realne zagrożenie dla

powszechności 

nauczania stopnia podstawowego

(co zrobisz?)


jeśli ten sam deputowany

stanie w obronie kary śmierci

a jego eminencja kardynał

pochyli się pobożnie 

nad płodem ludzkim
a pokaże plecy zmarginalizowanemu
(co zrobisz?)


kiedy zwyczajowo przejedziesz 

czerwone światło i zauważysz 

mężczyznę sikającego na ulicy
na śmieci w workach Leblonu 

i zdołasz usłyszeć samozadowolenie 

São Paulo

w obliczu zabójstwa

111 bezbronnych więżniów 
(co zrobisz?)


niemal wszyscy więźniowie
to czarnoskórzy 

lub prawie czarni albo 

prawie biali i niemal czarni
z nadania biedy


a biedni śmierdzą
i wszyscy wiedzą jak należy
traktować czarnych 

(wypłacając karczycha?)


i kiedy wypuszczasz się na Karaiby 

(volta no Caribe)
i kiedy uprawiasz seks 

bez zabezpieczenia (sem camisinha)

i wiedziony „inteligencją” 

popierasz blokadę Kuby


Pamietaj o Haiti

pomódl się za Haiti

Haiti jest właśnie tutaj

i nie jest 


* Fundacja Domu Jorge Amado zajmuje kamienicę zwróconą frontem 

do placu Pelourinho (Largo do Pelourinho) w mieście Salvador, 

w stanie Bahia. W obiekcie znajduje się instytucja kulturalna działająca w obszarze badań, posiadająca zasoby dokumentacji 

dot. pisarza Jorge Amado, a także Zélia Gattaj (żony Amado, 

pisarki, fotografki; napisała biografie; aktywna w polityce 

przez większość życia oraz w obszarze literatury bahiańskiej. 

Miejsce dostępne dla odwiedzających, organizujące różne formy interakcji: kursy, seminaria, warsztaty, konferencje, wystąpienia, premiery książek oraz płyt; organizator wystaw, poświęconych literaturze, sztuce nawiązującej do nauk humanistycznych.


** batuque służy określeniu całości religii afro-brazylijskich  związanych z kultem orixás. 



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Archiwum bloga